Hafif esinti, Şili kıyısındaki bir liman kenti olan Valparaíso’daki Alman Caddesi boyunca yürüyüşümü, renkli evlere ve okyanus manzarasına hayran kalarak yürürken öğleden sonra güneşinde biraz daha katlanılabilir hale getiriyor.
Her yerde kaldırım kenarlarında oturup çizim yapan çocuklar var. Bunun bir sınıf ödevi mi olduğunu, yoksa sadece yapmaktan hoşlandıkları bir şey mi olduğunu anlayamıyorum, ama her iki durumda da onu seviyorum. Çoğunun üzerinde duvar resimleri olan evleri defterlerine çizerken, kendi izlenimlerini ve sanatsal yeteneklerini kağıda uyguluyorlar.
Valparaíso, dar sokaklardan, sprey boyalı kişisel ifadelerden ve dik sokaklardaki rengarenk evlerden oluşan renkli bir hayvanat bahçesidir. Çocuklara ve bu büyük çocuğa ilham verecek çok şey var.
Bu grafiti değil, bu güzel sanatlar.
O günün ilerleyen saatlerinde, tamamen meraktan dar bir beton merdiveni takip ettikten sonra bir köşeyi dönüyorum ve insanlar uzakta bir didgeridoo içeren müzik çalarken kendimi bir tür ses ve sanat labirentinde buluyorum ve resimler en üstte sıralanıyor. her duvarın dibinde. Bu resmen şimdiye kadar bulunduğum en eğlenceli ara sokak ve ben de onu kazıyorum.
Sonra sol tarafımdan bilincime bir ses giriyor ve yerlilerden biri beni sanat galerisine çağırıyor ve bana arkadaş ikramı olarak sıcak mate (mah-tay) çayı ikram ediyor. Galeri, her türden korkak ve ilham verici heykel ve tuvallerle dolu eski bir evin harap bir odasından daha fazlasıdır. Tavan soyuluyor ve döşeme tahtaları akıyor ama milyon dolarlık bir manzarası var ve çekiciliği var. Buranın bir buluşma noktası olduğu çok açık ve bana buranın gündüzleri bir vegan restoranı olarak ikiye katlandığını söyledi.
Böyle bir şehrin var olduğuna inanamıyorum. Yüksek ve dar evlerin ve fünikülerlerin bulunduğu uzun ve dar sokaklarla karakterize ediliyor ve bazı açılardan bana San Francisco’yu hatırlatıyor (takma adının ‘küçük San Francisco’ olduğu göz önüne alındığında bu mantıklı olacaktır).
Tarihi bölgenin tamamı UNESCO Dünya Mirası listesinde ve hayatımda gördüğümden daha fazla duvar resmi var. Kesin bir sayı bulamadım ancak basit etiketlemeden devasa, ayrıntılı duvar resimlerine kadar on binlerce ayrı tablonun içinde olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim.
Valparaíso’daki grafiti sahnesi diktatör Augusto Pinochet’ye karşı bir protesto biçimi olarak başladı. Bu süre zarfında sanat ve resim de dahil olmak üzere kendini ifade etme bastırıldı. Diktatörlük sona erdikten sonra hükümet yetkilileri sokak sanatını yasal hale getirmeye karar verdi ve bu kentte çiçek açtı.
Neden özellikle Valparaíso? Bunun için tarihe dönüp bakmamız gerekiyor.
Valparaíso, 19. yüzyılda Şili’nin en büyük liman şehirlerinden biriydi.o yüzyılda Atlantik ve Pasifik Okyanuslarını Macellan Boğazı ile birbirine bağlayan rota üzerindeydi. 20’li yılların sonlarında Panama Kanalı’nın inşaatıo Yüzyılda sanayi hareket ettikçe Valparaíso’da ekonomik bir düşüşe neden oldu ve sanatçılar ve yabancılar kalırken zengin Şilililer yakınlardaki Viña del Mar veya Santiago’ya gitti.
Şehirde yaşayan insanların yoğun sanatsal etkisi nedeniyle Valparaiso’nun tepelerinde ve ara sokaklarında sokak sanatı gelişmeye başladı. Ücretsiz sokak sanatı turundaki rehberim (şiddetle tavsiye edilir!) Valparaíso’nun dar sokaklarının sanatçıların duvarları etiketlemesini ve hızlı bir kaçış yapmasını kolaylaştırdığını da belirtti.
Günümüz Valparaíso’da sokak sanatı yalnızca teşvik edilmekle kalmıyor, aynı zamanda saygı da görüyor. Sanat sergilerinin çoğu hem sanatçı hem de pansiyon, restoran veya mağaza sahibi için karşılıklı olarak faydalıdır. Sanatçıya bir duvar resmi yapması için para ödeniyor ve pansiyon sahibi, işletmesi için güzel, benzersiz bir markalama elde ediyor. Bu, dünya çapında sokak sanatı açısından büyük diğer bazı şehirlerde de görebileceğiniz keyifli bir değişim ve burada da bunu deneyimlemek güzel.
Şehir ekonomik olarak hiçbir zaman tam anlamıyla toparlanamasa da (dışarıdayken çantanıza dikkat edin! Bol miktarda yankesici var), sokak sanatı sayesinde turizm bu günlerde şehri ayakta tutuyor.
İnanılmaz derecede yetenekli yerel Inti Castro, Van Gogh’tan ilham alan Teo Doro, kuşları beni hayrete düşüren Charquipunk gibi önemli isimler sanatlarını şehrin her yerinde sergiliyor ve hatta Almanya’dan bir sokak sanatı ekibi olan 1up’ın orada etiketlendiğini gördüm. .
Benim gibi bir ressam ve sanat aşığının birkaç gün, hatta haftalarca daha sıkışıp kalabileceği türden bir yer burası. Ortam haklıydı, gezi sonsuzdu ve ilham sıkıntısı yoktu.
Yani kendinizi Şili’nin Santiago kentinde bulursanız, bir otobüse binin ve birkaç saatliğine batıya doğru ilerleyin. Renkli bir tarih dilimi sizi bekliyor.
